ARA
Şuan buradasınız: Ahlak bilgileri Yetimi gözetmek
SORULARLA İSLAMİYET / SUAL-CEVAB

Yetimi gözetmek

Sual: Yetime iyilik etmenin veya onu dövmenin veya hakkını yemenin dindeki yeri nedir? Yetimlik kaç yaşında sona erer?
CEVAP
Akıl-baliğ olan çocuk, yetimlikten çıkmış sayılır. Yetime iyilik etmek çok sevaptır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Yetimi güzel terbiye ederek büyütenle Kıyamette beraber oluruz.) [Buhari]

(Akraba veya yabancı bir yetimi kendisini kurtarana kadar bakana Cennet vacip olur.) [Ebu Davud]

(Allahü teâlâ, yetim bulundurulan ve ona iyilik yapılan evi sever.)
[Taberani]

(Yetime yakın ol, ona acı, başını okşa, beraber yemek ye! Böyle yapanın, kalbi yumuşar ve ihtiyaçları karşılanır.)
[Haraiti]

(Sabredip sevabını umarak yetime bakanla, Cennette beraber oluruz.)
[Taberani]

(Cennetin kapısını ilk önce ben açacağım. Bu sırada, bir kadın, benden önce davranacak, buna kim olduğunu soracağım, o da,
"Yetim kalan çocuklarıma bakan biriyim" diyecektir.) [Ebu Ya’la]

(Evlerin en iyisi, yetime iyilik yapılan evdir. En kötüsü de yetime kötülük edilen evdir.)
[İbni Mace]

(Çocuklarının hepsini aynı derecede tutup, yetime haksızlık eden Allah’tan uzaklaşmış olur.)
[İbni Asakir]

(Yetimlerin, fakirlerin geçimini üstüne alan, Allah yolundaki bir mücahid gibi veya gündüz saim, gece kaim sevabına kavuşur.)
[Buhari] [Saim, oruç tutan, kaim, gece ibadet eden]

(Cennette “Dar-ül-ferah” denilen köşke, ancak, müminlerin yetimlerini sevindiren girer.)
[İ.Neccar]

(Kalbinin yumuşamasını ve hacetinin görülmesini istersen, yetime acı, onun başını okşa ve ona yediğinden yedir.)
[Taberani] [Yetimin başını okşayana, hac sevabı verileceği de bildirilmiştir.]

(Yetimi ağlatmaktan sakının!)
[İsfehani]

(Şu iki zaif hakkında Allah’tan korkun! Dul kadın ve yetim çocuk.) [Beyheki]

(Yetim talebesine gücünün yetmediği işleri teklif eden hocaya elim bir azap vardır.) [İ.Rafii]

Yetimi sevindirmek
Sual:
Yetimin başını sıvayana çok sevap verileceği bildiriliyor. Yaş sınırı var mı?
CEVAP
Evet yaş sınırı var. Akıl baliğ olunca yetimlik biter. Sıvamaktan kasıt, her ne şekilde olursa olsun onu sevindirmektir. İlla başını sıvamak demek değildir. Mesela onun bir ihtiyacını alıp vermek suretiyle onu sevindirmektir. Başını sıvayıp da, "Kerata sen ne yaramazsın" diyerek onu azarlarsak, başı sıvanmış olur ancak sevindirilmiş olmaz. Hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Sırf Allah rızası için yetimin başını şefkatle okşayan, elinin değdiği saçlar sayısınca sevaba kavuşur.) [İ. Ahmed]

Demek ki onun saçlarını okşarken Allahü teâlânın rızası düşünülmelidir.

Herkesi sevindirmek sevap ama, yetimi sevindirmek daha fazla sevaptır. Herkesi üzmek günahtır ama yetimi üzmek daha çok günahtır. Herkesin malını haksız yere yemek haram ama yetiminkini yemek daha büyük günahtır. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Büyük günahlar yedidir: Bunlardan biri de yetim malı yemektir.) [Bezzar]

(Kıyamette, Allah katında büyük günahların en büyüğünden biri yetim malı yemektir.) [İbni Hibban]

(Allahü teâlâ yetim malı yiyeni Cennete koymaz.)
[Hakim]

(Kıyamette bir topluluk ağızlarından alevler çıkar vaziyette kabirlerinden kalkarlar. Allahü teâlâ,
[Nisa suresinin onuncu âyetinde mealen]

"Haksız yere yetim malı yiyenler, karınlarına ancak ateş sokmuş olurlar. Bunlar, alevli, çılgın bir ateşe sokulacaktır" buyuruyor.) [Ebu Ya’la]

Yetimlere iyilik edilmesi ve infakta bulunulması emrediliyor. (Bekara 83, 215)

Yetimi sitemle defedip hakkını gasp edene şiddetli azap vardır. (Maun 2)

Hazret-i Yakub ve bir yetim
Bir kimse, Yakub aleyhisselama sual etti:
- Gözün niçin görmüyor, belin niçin büküldü?
- Gözüm, Yusuf’a ağladığım için görmüyor. Bünyamin’e üzüldüğümden dolayı da belim büküldü.

Bu sırada Cebrail aleyhisselam gelip dedi ki:
- Halinden şikayet mi ediyorsun?
- Ben sadece kederimi Allahü teâlâya arz ediyorum. Ya Rabbi, gözleri görmez, beli bükülmüş şu çok yaşlı ihtiyara merhamet eyle! İki oğlumu bana geri ver!

Cebrail aleyhisselam dedi ki:
- Allahü teâlâ selam ediyor ve buyuruyor ki:
İki çocuğun ölü bile olsaydı, seni sevindirmek için onları diriltirdim. Gözünün görmemesi ve belinin bükülmesinin sebebi şudur. Bir gün oruçlu, aç, fakir bir yetim sana gelmişti. Sonra bir koyun kesip ailenle yediğin halde ona da göndermeyi hatırlayamadın. Ben yetim ve fakirleri sevdiğim kadar hiçbir şeyi sevmem. Haydi bir yemek hazırla, fakirleri davet et!

Yakub aleyhisselam da, oruçlu olanları akşam, oruç tutmayanları da sabah yemeğe davet etti. (Hakim)

Bilindiği gibi, nihayet iki çocuğuna kavuştu. Şu halde, yetime merhamet etmeli, ona zulmetmemeli, hakkını yememelidir!

Yetimlik olur yaman
Ona dokunma aman

Bir başkadır dünyası
Çok hassastır yapısı

Yaşı daha küçüktür
Sözü bölük pörçüktür

Sorsan sıkılır hemen
Vursan yıkılır hemen

Gözleri buğulanır
Hemencecik sulanır

Yaralıdır hep eli
Tutulur bazen dili

Kalbi hemen kırılır
Sanma kolay sarılır

Ona buna yanaşmaz
Garip durur konuşmaz

Her an boynu büküktür
Elbisesi söküktür

Der ki babam olsaydı
Bana cici alsaydı

Dertlerini diyemez
Yeni şeyler giyemez

Biri babacığım der
Onun içi cız eder

Sevgiden mahrum yaşar
Bu hayata hep şaşar

Canı çekse yiyemez
Bunu alın diyemez

İstese arsız derler
Üstelik hırsız derler

Yetimsin de üzülür
Gözünden yaş süzülür

Hâlinden hep sezilir
Hor görülür ezilir

Mahzundur onda gözler
Dertlerini hep gizler

Sıkıntıdan tırnak yer
Acıyı kalbe gömer

Öne eğer başını
Tutamaz gözyaşını

Hep suçlu gibi durur
Gelen giden hep vurur

Alıngan olur her an
Yetime dokunma aman

Verseler şunu bunu
Avutamaz hiç onu

Artık hayattan bıkar
Üf demen onu yıkar

Kötülenir, horlanır
Yapma diye zorlanır

Kırık kolu kanadı
Yaramazdır hep adı

Gelen giden takılır
Bazen itip kakılır

Anlaşılmaz feryadı
Sevgidir tek muradı

Onu kimse anlamaz
Anlayan dayanamaz

Yetimler üzülmesin
Sinmesin, büzülmesin